1904 онд ах дүү Врайт хүн төрөлхтний түүхэнд анх удаа нисдэг онгоц зохион бүтээлээ. Энэ явдал нь өнгөц харах нэгний хувьд гайхамшигт үйл явдал болсон бол зарим хүний дотоод сэтгэлд үзэл бодлын мөнхийн эргүүлгийг бий болгосон юм. Энэ эргүүлэг бол бүхнийг бүтээгч эзэн бурхныг үгүйсгэж гагцхүү ид шид, гайхамшиг гэж нэрлэгдэх бүхнийг ганцхан хүн л бүтээж байгаа учир хүн бол бурхан аж. Харин шинжлэх ухаан бол бурхны барьсан шидэт дохиур хэмээх ойлголт байлаа. Энэ бүхэн ч үнэхээр ортой юм. Учир гэвээс шашныг хүндэтгэдэг боловч шашингүй үзэлтэн миний хувьд бурхан хэрэв анх хүн төрөлхтнийг бүтээлээ гэхэд уг бүтээл болох хүмүүс бид хэмжээ хязгаараас хэтэрч, улаан шугамыг давж дэндүү хол явсан байж болох талтай. Яадаг ч байсан бидэнд заяасан уураг тархи биднийг хэзээ ч мөхөж үгүй болохооргүй төрөл зүйл болгосон бололтой.
Олон олон шинжлэх ухааны уран зөгнөгчид болон шашны зүтгэлтнүүд хүн төрөлхтний мөхлийн тухай зуун дамжин номлож, зөгнөсөөр ирсэн. Тэгвэл өнгөрсөн зууны суут хүмүүс Никола Тесла энэ бүхний эсрэг ганцхан өгүүлбэр л хэлсэн байдаг. “Хүмүүсийн мөрөөдөл одонд хүрэх юм, учир нь одонд хүрснээр бид үхэшгүй болно” Энэ нь хүн төрөлхтний туйлын хүсэл ерөөс сансарт тэмүүлж, сансрыг судалж, сансрыг өөрийн эрхшээлд оруулах явдал болж таарч байна. Энэ ч үнэн мэт.
Хамгийн анх тэмдэглэгдэн үлдсэнээр сансар судлалын шинжлэх ухааны суурийг МЭӨ 2-р зуунд амьдарч байсан Нехепсон болон Петосирид хэмээх хоёр одон оронч тавьсан байдаг. Тэд нарны тухай судалж, нарны аймгуудын гаригуудын тухай шинжлэх ухааны зөгнөл боловсруулж од эрхэс хүний амьдралд, сэтгэл зүйд хэрхэн нөлөөлдөг нөлөөллийн суурь онолыг боловсруулсан хүмүүс байжээ. Тэдний дараагаас Аллеи Лио, Бероссус, Вильям Лилли зэрэг түүхийн бүхий л цагийн маш олон одон орончид мэндлэн гарсан бөгөөд тэд бүгд гагцхүү одны мөн чанарыг танихыг хүсч байлаа. Харин одонд хүрэхийн тулд нисэх гэсэн ганц л арга байсан юм. Гэвч хүн далавчгүй тул тухайн цаг үед энэ бүхэн төсөөлөхийн аргагүй байв.
Гэвч 1904 онд Врайтын ах дүүсийн хийсэн нээлт нь хүн төрөлхтний сансар судлалыг дотоод сэрэл мэдрэмжийг хүчтэй цочроосон явдал болов. Нисэх онгоц хөгжсөнөөр дэлхий даяар усан онгоцны эрин үеийг дуусгавар болгосон байдаг. Харин 1940 онд буюу ах дүүсийн нээлтээс ердөө 1936 жилийн дараа Германы эрдэмтэн Вернер Фон Браун дэлхий дээрх анхны алсын зайн баллистик пуужинг зохион бүтээлээ. Анхандаа түүний бүтээл зөвхөн байлдааны зориулалттай байсан боловч түүний пуужин дэлхий ертөнцийн ирээдүй, шинжлэх ухааны хөгжилд ямар том тус хүргэж болохыг дэлхийн бүхий л удирдагчид маш сайн мэдэж байлаа.
Тэгвэл ЗХУ зүүн Германаас олзолж авсан материалуудыг үндэслэн 1961 онд анх удаа сансрын уудамд амьд хүнийг илгээлээ. ЗХУ-ын сансарын нисгэгч Юрий Гагаринд энэ эрхэм хүндтэй үүрэг бүх хүн төрөлхтний өмнөөс оногдсон юм. Энэ бол үнэхээр гайхамшиг байлаа. Хүн төрөлхтний туйлын мөрөөдөл биелэхэд нэг том шат ахисан явдал байв. Дөнгөж 1904 онд анхны нисдэг онгоц зохион бүтээсэн хүмүүс ердөө ганц жаран хүрэхгүй хугацаанд сансрын уудамд очиж чадлаа шүү дээ. Харин 1969 онд буюу сансарт анх хүн ниссэнээс 8 жилийн дараа АНУ-ын сансрын нисгэгчид болох Neil Armstrong, Buzz Aldrin нар хүн төрөлхтнөөс анх удаа өөр гариг, өөр хөрсөн дээр хөл тавив. Бидний төрөл зүйл бага багаар зорилгодоо ойртсоор л.
Гэвч энэ бүхэн ингээд болоогүй юм. Өөрсдийн хуримтлуулсан туршлага болон шинжлэх ухааны үнэтэй ололт амжилт дээрээ тулгуурлан хамгийн хүчирхэг сансрын хөлгийг бүтээж өөр гариг болох Ангарагт 1997 оны 7-р сарын 4-ны өдөр нисгэгчгүй онгоц газардан өөрөө явагч машиныг байрлуулсан түүхтэй. Харин өнөөдөр, яг таныг энэхүү нийтлэлийн уншиж байх үед SpaceX гэх компани NASA-тай хамтран хүн төрөлхтнийг 2020 онд Ангараг уруу илгээхээр дэлхий дээрх хамгийн хүчирхэг сансрыг хөлөг онгоцыг бүтээж байна.
Ерөөс ингээд бодохоор хүн төрөлхтөн бид нэгдсэн нэг томоохон мөрөөдөлтэй. Энэ мөрөөдөл бол бидний төрөл зүйлийн эцсийн зорилго гэж хэлж болно. Уг зорилгодоо хүрэхийн тулд олон мянган жилийг зарцуулсан авч 20-р зуунд шинжлэх ухаан урьд хожид хэзээ ч хөгжиж байгаагүй их хурдаар хөгжсөн тул асар богино хугацаанд бид дэлхий ертөнцийг бүхий л салбарт үндсээр нь өөрчилж чадлаа. Хүн бол хэзээ ч үхэшгүй мөнх болж чадахгүй. Учир нь энэ бол бурхны биш байгалын хууль. Харин хүн төрөлхтний төрөл зүйл үхэшгүй мөнх болох боломжтой юм.
