Өнөөдөр бид бүгд л дэлхийн 1-р дайн эхлэх болсон шалтгаан нь Австри-Унгарын угсаа залгамжлах хан хүү Арчдук Фрац Фердинанд-ыг гудамжинд сүйх тэрэгтэй явж байхад нь Сербийн үндсэрхэг үзэлтнүүд хөнөөснөөс болсон гэдгийг мэднэ. Нарийндаа бол өөр далд гарын захиалга байсан байж болох ч албан ёсоор уг үйл явдлын шалтгааныг ийнхүү түүхэнд нэрлэдэг аж. Гэвч тухайн өдөр хан хүү амиа алдахгүй байж болох байжээ. Учир нь Сербийн үндсэрхэг үзэлтнүүд хан хүүгийн сүйх тэргийн явах замыг тухайн үедээ буруу тооцоолон шал өөр газар урхи бэлдэж байж.
Харамсалтай нь хан хүүгийн сүйх тэргийн жолооч болох Леополд Ложка гэх эр хөдөөний тосгоноос шууд хуваарилагдан ирсэн цэрэг байсан тул хотын замыг сайн мэдэлгүйгээсээ болж буруу зүг уруу эргээд явчихсан байдаг. Түүний эргэсэн зүг нь Сербүүдийн урхи тавьсан газар бөгөөд үндсэрхэг үзэлтнүүд тэр дор нь гал нээж хан хүүг газар дээр нь хөнөөсөн түүхтэй. Чухам үүнээс болж дэлхийн 1-р дайн эхэлж улмаар Австри-Унгарын эзэнт гүрэн задран унасан юм. Гэвч уг халдлагаас жолооч нь санамсаргүй байдлаар амьд үлдсэн байдаг.
Иймд Австри-Унгарын эрх баригчид түүнийг хардан босогчидтой хамсаатан байж магадгүй хэмээн удаан хугацааны турш байцаасан ч үнэхээр гэм зэмгүй болох нь тогтоогдсон юм. Тэрээр шоронгоос гараад Австри-Унгарын эзэн хаан Фрац Жосеф, Германы эзэн хаан Вилхельм I болон нас барсан хан хүүгийн хоёр хүүхдэд хаяглан чин сэтгэлээсээ уучлалт гуйсан захидал илгээж байжээ.
