Баруун хязгаарт үүрлэсэн цагаантныг дарах байлдаан
1921 онд харийн түрэмгийлэгчдийн эсрэг явуулсан зэвсэгт тэмцлийн түүхэнд Хатан баатар Магсаржавын удирдсан баруун хязгаарыг цагаантнаас чөлөөлөх байлдаан томоохон байр суурь эзэлнэ. Ардын түр засгийн газар 1921 оны 4 дүгээр сарын 21-нд Хатан баатар Магсаржавыг Баруун хоёр аймгийн цэргийг дайчлан захирах сайдаар томилов. Тэрбээр мөн оны 5 дугаар сарын 30-нд Улиастайд очиж Худагийн ам хэмээх газар цагаантны цэргийн удирдагч Вандоновын цэргийн хуарантай зэрэгцэн буужээ.
Улмаар баруун аймгуудаас цэрэг дайчлан татаж 7 дугаар сарын 20-ны орой нууц ажиллагаа зохион байгуулж Вандонов болон түүний цэргийг устгаснаар баруун хязгаарыг чөлөөлөх тэмцлээ эхлэв. Сайд Хатан баатрын удирдсан цэрэг Яруугийн хүрээ Завхан гол Заяын хүрээ Эгийн даваа зэрэг газраар цагаантныг мөрдөн хөөжээ. Ардын засгийн газар 1921 оны 10 дугаар сарын 5-нд Хатан баатар Магсаржавыг Ховдын зэрэг газар дайлаар мордох цэргийг захирах жанжны тушаалд томилов.
Жанжин Магсаржавын удирдсан 500 гаруй цэрэг Улиастайгаас Ховдын зүг мордож Төгрөгийн гол Алаг тэхийн эх Машийн даваа зэрэг газраар цагаантныг мөрдөн хөөж Бэрхийн даваа Зэрэгийн /Захчины/ хүрээ Төгрөгийн хүрээ Дунд Цэнхэрийн гол зэрэг газарт цагаантны цэрэгтэй байлджээ.
Улмаар 11 дүгээр сарын 19-нд Дунд цэнхэрийн амнаас Ховдын зүг хөдөлж Замьяа Хархираагийн гол Ховдоор дамжин мөн оны өвлийн сүүл сард Улаангомд байсан цагаантны генерал Бакичийн цэргийг буулган авснаар Монгол орны баруун хэсэг цагаантнаас чөлөөлөгдөв. Хатан баатар Магсаржав тооны хувьд төдийгүй байлдах чадварын хувьд илт давуу хүчтэй генерал Бакичийг буулган авснаар гайхамшигт зоригт жанжин төдийгүй уран аргатай дипломатч гэдгээ батлан харуулсан хэмээн А.В.Бурдуков бичжээ. (Г.Мягмарсамбуу)
