Хvн бол нисч чаддаггvй амьтан, Нислээ гэвэл таталцлын хуулийг ялж чадаж байна гэсэн vг. Ялж тєге нєгчсєн хутагт хувилгаад, бєє, удганууд газраас хєндийрєхийн зэрэгцээ амьгvй эд Юмсыг газраас хєндийрvvлж байсан тухай тэмдэглэгдэн vлджээ. Энэ бvхнийг хар дом гэх нь ч бий.
Нэгэн ням гаригийн vдэш тєлєгч Мариа Лозинска-яагийнд хувь заяагаа мэргэ-лvvлэхээр очсон хvмvvс нэгэн сонирхолтой явдлын гэрч болжээ. Тэнд байгсдын нэг Польшийн Гошкович хотын иргэн Аннели Возголс-каяа уг явдлыг дараах байдлаар дvрслэн ярьсан юм. “Хєзрєєр мэргэлж байгаад тєлєгч гэнэтхэн толгойгоо бариад муухай хашгирсан. Царай нь яг л vнс шиг зэвхий даагаад явчих-сан. Яг энэ vед тэрбээр газраас аажуухан хєєрч эхэлеэн. Ямар ч жингvй болсон бие нь агаарт гурван мётрийн єндєрт хоёр минут орчим тогтохыг бид хараад юу хийхээ мэдэхгvй байсан. Тvvний бие удалгvй доошилж, газарт хvрэх vед тєлєгч ямар ч мэдрэлгvй газарт гулдайн унасан” гэж ярьсан юм.
Дуудлагаар ирж тєлєг-чийн биеийг хамгййн тvрvvнд vзсэн эмч Добзинский “Бvс-гvйн нvд аниатай, судас нь мэдэгдэхтэй vгvйтэй цохилж байсан. Ухаан ороод тэрбээр, болсон явдлыг огт са-нахгvй “Би яагаад энд байна вэ гэж л асуусан” гэв. Иймэрхvv юм дуула-хаараа нэг болсон судлаач-дын хувьд тєлєгчид тохиолд-сон явдал хачирхмаар зvйл биш аж. Тvvхийн сурвал-жуудад уншлага, тарнийн хvчээр газраас хєєрсєн хувилгаадын тухай єгvvлеэн нь цєєнгvй. Москвагийн Гэгээн Василийн сvмийн он дарааллын бичигт Новог-радын хамба Серафим Саровский хурсан олны нvдэн дээр Москва гол дээгvvр нисэж алмайруулсан тухай тэмдэглэн vлдээжээ.
Католикууд ч vнэн ал-дартнуудаас дутахгvй байж. Харин удган, бєє нарыг “нисэхийг” зєвшєєрдєггvй байсан агаад энэ чадварынхаа улмаас тvvдэгт шатаагдсан удган тоймгvй. Сvм хийдийн тэмдэглэлээс vзэхэд нисэх увидастай хутагт хувилгаадын тоо 300 хvрч байсан аж. XIX зууны vед гардаг байсан тайлаг-дашгvй vзэгдлvvдийн тухай бичдэг Оросын “Ребус” /оньсого/ сэтгvvлд Николай Юрлов гэгч хvvгийн тухай сонирхолтой єгvvллэг хэв-лэгджээ. 1837 оны долдугаар сарын 18-ны шєнє орсон дуу цахилгаантай борооноор эл явдал хvvд тохиолдсоныг сурвалжлагч тэмдэглэн авчээ. “Хvчтэй аянга єрєєг маань гэрэлтvvлэх тэрхэн агшинд миний орноос хэдхэн алхмын зайтай байдаг тагтан дээр халзан толгойтой ахимаг эр зогеож байхыг би харсан. Сахалтай, цэнхэр єнгийн цамц ємесєн тэр хvн тагтны шилэн хаалгыг онгойлгох гэж байсан. Би ч айсандаа гэрээсээ гараад, цэцэрлэгийг єнгєрч гол руу чиглэн гvйсэн” гэж Н.Юрлов єгvvлжээ. Ердєє арав орчим минутын дараа зарц нар хvvг голын нєгєє эргээс олсон аж. Гайхалтай нь хvvгийн бие хув хуурай байсан байна. Н.Юрлов энэ тухай “Миний араас хєєж байсан зарц нар намайг голын мандал дээгvvр шvргэн алдаад нисч байхыг харсан гэдгээ ам шvд алдан тангараглаж байсан шvv” гэжээ.
Орост болсон єєр нэгэн жишээг сонирхуулъя.
1900 онд хэвлэгдсэн “Нууцлаг газрууд” номонд Венедикт Нурсиский хэмээх ламын тэмдэглэл хэвлэгд-жээ. Венедикт гэгээн Мав-руст шавь орсон хvн байж. Нэг удаа Маврус усанд живж байгаа хvvгийн амийг аврахдаа усан дээгvvр гvйх, нисэх хоёрын хооронд очоод татан гаргаж, эрэг дээр гаргажээ. Тvvний хувцас газар дээгvvр явсан аятай хуурай байсан гэнэ. Газраас хєєрєх vзэгдэл єдгєє ч олон тохиолддог. Тэдний гол “тєлєєлєгчид” нь йогийн мастерууд. 1986 онд Вашинг-тонд газраас хєндийрдєг йогийн мастеруудын тэмцээн болж олон хvн vзэж сонирх-жээ. Тэмцээнд 20 “тамирчин” оролцеон агаад дээд тал нь 60 см хєєрч байсан бол хамгййн хол нь 1.8 м “нисч” ид хаваа гайхуулжээ. Хята-дын лам нар хvн хэрхэн нисдэгийг эрдэмтэд, сэт-гvvлчдийн нvдэн дээр яруу тодоор харуулсан. Тун саях-,, ныг хvртэл эрдэмтэд татах хvчний хуулийг зєрчин хvн газраас хєєрєх vзэгдлийг судлах нь утгагvй балай зvйл гэж басамжлан vздэг байс-наар барахгvй боловеролтой, шинэ цагийн хvмvvс ийм юмаар хєєцєлдєх нь зохимж-гvй гэцгээж байв. Одоо бага зэрэг єєрчлєгдсєн ч энэ vзэл дийлэнх эрдэмтдийн дунд єнєєг хvртэл амь бєхтэй бий. Оросын физикч Евгений Подклетнов нэгэн сонирхолтой туршилт хийсэн нь ихээхэн дуулиан тарьж байгаа. Тэрбээр туршилтанд зориулсан тусгай дискийг цельсийн хасах 160 градус хvртэл хєргєєд дискийг эргэлдэх хєдєлгєєнд оруулах цахилгаан соронзон талбайд оруулжээ. Дискний эргэлт минутанд 3000 болох vед дискэн дээр байрлуулсан биетvvд жингээ алдаж байгааг тэрбээр тогтоожээ. Татах хvчний хуулийг зєрчих гэсэн эрдэмтдийн “хууль буе” ойолдлого тоймгvй олон гарсан. АНУ-ын эрдэмтэн Жон Шнурерийн хийсэн туршилт хамгййн сонирхолтой нь болсон юм. Тvvний энэ туршилтыг “Майзнерийн эффект” гэдэг. Тэрбээр соронзон биет дээр хэт дамжуулагч суулгаад агаарт дvvжилеэн байна. Энэ vед хэт дамжуулагчийн дээр байрлуулсан биет єєрийн жингээ таван хувиар алдаж байгааг Шнурер тооцоолж чадсан юм. Хэт дамжуулагчийн нєлєєгєєр vvссэн орон биетийн жинг бууруулах чадвартай гэдгийг нотолсон энэ туршилт татах хvчний эсрэг систем бvтээх хvн тєрєлхтний анхны алхам гэдэгт Шнурер эргэлзэхгvй байгаа юм. Голландын эрдэмтэд илvv сонирхолтой туршилт хийж байгаа. Тэд аливаа эд юмс, хvний биеийг газраас хєндийрvvлэх тусгай тєхєєрємж хийхээр оролдож байна. Эрдэмтэд механик
