1800 оны сүүл үед Орос улсын эрдэмтэд Сибирийн алс бөглүү нутгуудад маш их хэмжээний эрдэм шинжилгээний экспедицуудыг явуулан өөрсдийн газар нутгийн түүх, онцлогийг судлуулж эхэлсэн байна. Үүний үр дүнд 350,000 жилийн тэртээ евроазийн нутгаар дамнан амьдарч байсан аварга том хэмжээтэй хуурай газрын араатны ул мөрийг илрүүлсэн юм. Энэ цаг мөчөөс хойш Орос улс дотоодын үймээн самуун, хувьсгал, дэлхийн дайн гэх мэт олон асуудлаас шалтгаалан уг салбарт хангалттай хөрөнгө оруулалт хийж чадахгүй байсаар шинэ мянганаас эхлэн Орос улс маш хурдтай хөгжих болсон. Иймд ерөнхийлөгчийн дэргэдэх эрдэм шинжилгээний хүрээлэн уудам том Орос орныг судлуулахаар дахин нэг эрдэм шинжилгээний баг гаргасан бөгөөд тэд ч итгэлийг зүтгэлээр хариулан цоо шинэ олдвор олсон байна. Тэдний олдвор нь хаант Оросын үед олсон аварга араатантай тун төстэй боловч одоогоос ердөө 29 мянган жилийн өмнө амьдарч байсан аварга том ганц эвэрт араатан болж таарав.
Гэвч энэ удаа тэд Сибириэс бус Казахстаны нутгаас олсон юм. ОХУ-ын Томскийн их сургуулийн эрдэмтэн Андрей Шпански уг мэдэгдлийг баталгаажуулж АНУ-ын шинжлэх ухааны сэтгүүлд энэ талаар нийтлэл бэлдэж өгсөн байна. Сэтгүүлчид Оросын эрдэмтдээс уг гайхалтай олдворын тухай олон асуултуудаар булсан юм. Уг чулуужсан араатан нь ойролцоогоор 4.5 метр урттай, 2 метр өндөртэй, 4.5 тонн жинтэй бөгөөд өвсөн тэжээлтэн амьтан гэсэн дүгнэлтэд хүрчээ. Гэвч нэг асуулт оньсого хэвээр байгаа нь түүний эвэр хэр том байсан бэ гэх асуулт юм. Олон мянган жил болж чулуужсан тул эвэр нь элэгдэж үндсэн хэмжээ нь мэдэгдэхээргүй болсон байлаа.
Мөн нэгэн гайхалтай үр дүнг эрдэмтэд гаргасан нь одоогийн бид бүхний төсөөлдөг ганц эвэрт нь чухам хүн төрөлхтөн анх үүсэн бий болсон үеэс уламжлагдан ирсээр эцэст нь өнөөдөртэй золгосон болж таарч байгаа юм. Өөрөөр хэлбэл ганц эвэртийн тухай домог зургаар эцэст нь амаар дамжин олон мянган жилийн турш хүн төрөлхтний хөгжлийн явцад өвлөгдсөн байна. Орчин үед түүнийг илүү үзэсгэлэнтэй сайхан болгон дүрслэх болсон боловч үнэн хэрэгтээ аварга том биетэй амьтан байсныг нотолж байгаа юм.
